(published in Strange magazine, issue 92)
Andrew Collins, «Το Μυστήριο του Κύκνου»
Το περιβάλλον σχεδόν ιδανικό, ένα παραδοσιακό Πανδοχείο στο Glastonbury, του 15ου αιώνα, με τα βαριά ξύλινα τραπέζια και καρέκλες να διατηρούν την ατμόσφαιρα μιας παλαιότερης εποχής. Το μόνο αρνητικό ήταν η αναπόφευγκτη βαβούρα από τις συζητήσεις των γύρω, που έκανε σε ορισμένα σημεία δύσκολο το άκουσμα της φωνής, με την χαρακτηριστική προφορά του Έσσεξ (ελπίζω πως αυτό, σε συνδυασμό με τις σχετικά ελλειπείς Αστρονομικές μου γνώσεις, να μην αλλοίωσαν στην ακόλουθη απόδοση, το περιεχόμενο των λεγομένων του συνομιλητή μου). Απολαμβάνοντας μια σκουρόχρωμη Ale της περιοχής, πάτησα στο κασσετοφωνάκι το rec, και το άφησα τραπέζι...
Jonathan Bright: Άκουσα με μεγάλο ενδιαφέρον την παρουσίαση στο Συνέδριο (Megalithomania) του θέματος το οποίο πραγματεύεται το νέο βιβλίο σου, ‘The Cygnus Mystery’. Μίλησέ μας αν θέλεις, για αυτό...
Andrew Collins: Το ‘Cygnus’ είναι νομίζω Ελληνική λέξη.
J.B.: Ναι, προφέρεται «Κύκνος»
(Σημείωση: Στην Αρχαία Ελλάδα, ο αστερισμός του Κύκνου ήταν γνωστός ως «Όρνις», ενώ αργότερα οι Ρωμαίοι χρησιμοποίησαν την Ελληνική λέξη «Κύκνος» για να του δώσουν την ονομασία με την οποίαν αναφέρεται στην Πτολεμαϊκή Αλμαγέστη,‘Cygnus’)
A.C.: Σε διάφορα μέρη του κόσμου, θρησκευτικά κέντρα και ιερά μνημεία φαίνεται να αντανακλούν τον προσανατολισμό των άστρων του Κύκνου, που ήταν ένα πολύ σημαντικό αστρικό σύνολο την Παλαιολιθική εποχή, όταν το λαμπρότερο άστρο του, Deneb (Alpha Cygni) ήταν ο Πολικός Αστέρας, μεταξύ του 16.000 και 15.000 π.Χ. μέχρι τη θέση του Πολικού Αστέρα να καταλάβει ένα άλλο άστρο από τον αστερισμό του Κύκνου, το άστρο Sadr, ή Gamma Cygni, το 15.000 με 13.000 π.Χ.
Αυτός ο προσανατολισμός συναντιέται για παράδειγμα στο Avebury και στο γειτονικό Wayland Smithy long barrow, στο Newgrange της Ιρλανδίας, στο Callanish, το πιο διάσημο μνημείο της Σκωτίας, αν και όχι στο Stonehenge -αυτό είναι κάτι άλλο-, αλλά αυτά είναι μερικά μόνο εμφανή παραδείγματα. H ιδέα αυτού του προσανατολισμού των μνημείων με βάση τα άστρα είναι η αρχαιότερη. Πολύ αργότερα τα μνημεία άρχησαν να προσανατολίζονται κυρίως με οδηγό τον ήλιο και το φεγγάρι όπως ήταν ευκολότερο, γιατί με την πάροδο εκατοντάδων χρόνων ο ήλιος και το φεγγάρι παρέμεναν στη θέση τους.
Αυτή λοιπόν η παλαιότερη μέθοδος προσανατολισμού ήταν πολύ σημαντική για τους ανθρώπους εκείνων των εποχών και την εφάρμοζαν ακόμα κι αν γνώριζαν πως ύστερα από κάποια χρόνια, η θέση των ουράνιων σωμάτων στο θόλο θα είχε αλλάξει. Έχουμε λοιπόν τις πυραμίδες της Αιγύπτου, τα κέντρα των Ολμέκων στο Μεξικό, την κοσμολογία και μυθολογία των Μάγια, κι όλα αυτά αντικατοπτρίζουν τη σημασία του αστερισμού του Κύκνου, όπως και οι τούμπες της Βορείου Αμερικής στην Κοιλάδα του Μισσισσιπή και του Οχάιο, που επίσης αντικατοπτρίζουν τον ίδιο αστερισμό και την τεράστια λατρεία του πουλιού, του Αετού ή του Πουλιού του Κεραυνού, που ήταν πολύ δημοφιλής. Το ίδιο συμβαίνει και στην Ινδία, με τα παλαιότερα τέμπλα του δημιουργού Βραχμάν, και βέβαια είναι και τόσα πολλά άλλα μνημεία που έχουν Βόρειο προσανατολισμό, δηλαδή κοιτούν κατευθείαν προς τον Βορρά, προς κάποια από τα άστρα που φαίνονται στον θόλο πάνω απ’ τον Βόρειο Πόλο. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να καθοριστεί από τον τρόπο που είναι χτισμένα τα κτίρια, δηλαδή προς ποιά αστέρια είναι στραμένα και κοιτούν, σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές. Και ξανά και ξανά έρχεται στο προσκήνιο ο Κύκνος, συχνά σε σχέση με τη Ursa Major, δηλαδή την Μεγάλη Άρκτο.
J. B.: Μιλώντας για τον Βορρά, ‘Arktos’ είναι και ο τίτλος ενός βιβλίου του Joscelyn Godwin, που νομίζω πως θα έβρισκες ενδιαφέρον...
A.C.: Ναι, πολύ καλό βιβλίο, το έχω διαβάσει. Πολύ σημαντικό, πράγματι...
Από όλα τα μέρη του κόσμου λοιπόν, όχι μόνο από τα αρχαία ιερά μνημεία, αλλά επίσης την μυθολογία και την κοσμολογία, κάποια από τα άστρα του Κύκνου, φαίνεται να εκλαμβάνονται ή να συμβολίζουν ένα μέρος δημιουργίας και της ζωής, του θανάτου και της αναγέννησης. Πάρε για παράδειγμα το Cuzco, στην Νότια Αμερική, το κέντρο του πολιτισμού των Ίνκας... που στο εδαφος παριστάνεται με το Μεγάλο Πούμα. Το Cuzco συμβολίζει το Axis Mundi, δηλαδή το Κέντρο της Γης, και το σημείο της ένωσης μέσα από μια ουράνια στήλη, με το σημείο που του αντιστοιχεί στους ουρανούς, αυτό που αποκαλούμε, Cosmic Axis…
J.B.: Πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί άλλωστε, εκλάμβαναν τον ουρανό ως προέκταση της Γης…
A.C.: Ναι, όντως, η Γη ήταν κάτι σαν μύλος που περιστρεφόταν και ήταν ενωμένη με τον ουρανό, με αποτέλεσμα ο ουρανός να περιστρέφεται εξ’ αιτίας αυτού.
Στο Βόρειο Ημισφαίριο, μπορούμε να δούμε τα άστρα του Βορρά, αυτό που έχει μεγάλο ενδιαφέρον όμως είναι πως το Cuzco βρίσκεται νότια του Ισημερινού και από κει δεν μπορούσαν να δουν το Πολικό Άστρο, αλλά παρόλ’ αυτά, οι Ίνκας πίστευαν πως ο Βορράς είναι ο τόπος δημιουργίας και της μεταθανάτιας ζωής, θεωρούσαν πως από κει έρχονταν οι ψυχές και εκεί επέστρεφαν μετά το θάνατο.
J.B.: Μήπως αυτό έχει σχέση με τον Βερίγγειο πορθμό, και την φυσική γέφυρα που υπήρχε κάποτε, απ’ όπου ίσως να είχαν περάσει σε κάποιο μεταναστευτικό ρεύμα οι πρόγονοί τους;
A.C.: Ενδιαφέρουσα παρατήρηση. Ίσως θα μπορούσε κανείς να εικαστεί πως επειδή είχαν αυτά τα πιστεύω, οι πρόγονοί τους θα μπορούσαν να έχουν έρθει από την Βόρεια Αμερική, και ναι, πιθανόν, από την γέφυρα του Βερίγγειου που υπήρχε κάποτε. Αλλά αυτό που μας λέει το Cuzco είναι πως οι Ίνκας ενδιαφέρονταν ιδιαίτερα για τον ουρανό του Βορρά και όχι του Νότου. Αυτό είναι πολύ ουσιώδες. Και το ίδιο βλέπουμε και πολλούς άλλους λαούς, όπως για παράδειγμα στους Ντόγκον από το Μάλι. Θα γνωρίζεις φαντάζομαι το έργο του Ρόμπερτ Τέμπλ, «Το μυστήριο του Σείριου». Εκείνος υποστηρίζει πως οι Ντόγκον θυμούνται πως η προέλευσή τους είναι από τον Σείριο, το λαμπρό άστρο του Νοτίου Ημισφαιρίου.
J.B.: Ναι περί Αμφιβίων Θεών, κλπ...
A.C.: Όμως αυτό είναι λάθος. Ο Σείριος μπορεί μεν να είναι πολύ σημαντικό άστρο στη μυθολογία τους, αλλά εκείνο που λένε είναι πως ο Νόμμο και οι οκτώ συνοδοί του, προέρχονται από «Αβγό του Άμμα», του Δημιουργού Θεού, που συμπίπτει με τη «Θέση του Άμμα», στο λεγόμενο «Πηρούνι του Διαστήματος», στο Βόρεια περιοχή του Γαλαξία. Είναι το σημείο όπου χωρίζεται στα δύο, εκεί που βρίσκεται το Σκοτεινό Ρήγμα (‘The Cygnus Rift’) και εκεί ακριβώς είναι και το σημείο που βρίσκεται ο Αστερισμός του Κύκνου. Οι Ντόγκον όμως επίσης αναφέρονται και σε μια μετάβαση αυτής της περιοχής, από τα Βόρεια προς τα Νότια. Η μοναδική περίοδος που παρατηρήθηκε κάτι τέτοιο ήταν γύρω στο 15.000 π.Χ
(Σημείωση J.B: Το αποκαλούμενο «Πηρούνι» στην άκρη του «Σκοτεινού Ρήγματος» του Γαλαξία, σύμφωνα με τον μελετητή, John Major Jenkins, αντιστοιχεί στο «Στόμα» της Μητέρας Θεάς και ταυτίζεται με την είσοδο στον Κάτω Κόσμο -‘Xibalba be’- των Μάγια, ενώ το έτος 2012, όπου σύμφωνα με τις προβλέψεις τους, ολοκληρώνεται ο κοσμικός κύκλος, κατά τη διάρκεια της χειμερινής ισημερίας, ο Ήλιος θα βρεθεί σε απόλυτη ευθυγράμμιση με το κέντρο του «Ρήγματος», κάτι που σε συνδυασμό με κάποιες άλλες ασυνήθιστες πλανητικές ευθυγραμμίσεις που αναμένονται την ίδια εποχή, έχει συμβάλλει στη γέννηση των σχετικών καταστροφολογικών σεναρίων...)
A.C.: Αυτή λοιπόν η σημαντική χρονική περίοδος-κλειδί εμφανίζεται συνεχώς. Αλλά την ίδια περίοδο στη Γαλλία παρατηρείται μεγάλη έξαρση στις βραχογραφίες των σπηλαίων.
J.B.: Όπως στα σπήλαια του Λάσκο.
A.C.: Ναι. Στο Λάσκο για παράδειγμα υπάρχει η εικόνα ενός ανθρώπου-πουλιού, ή ενός σαμάνου που φοράει κεφάλι πουλιού, ή μεταμορφώνεται σε πουλί και μια στήλη με ένα πουλί στην κορυφή της, που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως η ουράνια στήλη που οδηγεί στο «Κοσμικό Πουλί», που εκείνη την εποχή ήταν ο Κύκνος... Αυτή ακριβώς η μνήμη του συγκεκριμένου αστερισμού ως «Κοσμικό Πουλί», στην Ευρώπη έμεινε ως κύκνος και στην Μέση Αντολή με τη μορφή του γύπα, που συνδέεται με τα παλαιότερα Νεολιθικά μνημεία που φτάνουν ως το 9.000 – 9.500 π.Χ. Εκεί μάλιστα φαίνεται πως είχε το ρόλο του «ψυχοπομπού» -άλλη μια Ελληνική λέξη, νομίζω...
J.B.: Ναι, «ψυχοπομπός», ο οδηγός των ψυχών. Μάλιστα ο θεός Ερμής θεωρούνταν ψυχοπομπός, κάτι που ίσως συμβολικά αποτυπωνόταν στα φτερά που είχε στα πόδια του. Και βέβαια ψυχοπομποί για κάποιους λαούς θεωρούνται και άλλα πουλιά, όπως το κοράκι, ή και το σπουργίτι.
A.C.: Το σπουργίτι; ...Αλήθεια; Πολύ ενδιαφέρον, δεν το είχα ξανακούσει. Πάντως συνήθως είναι κάποιο πουλί, γιατί προφανώς το πουλί θεωρείται το σύμβολο της μετάστασης, της ελευθέρωσης της ψυχής από το φυσικό σώμα. Και ως οδηγός μεταφέρει την ψυχή είτε άμεσα στο Βορρά, είτε έμμεσα, μέσα απ’ τον Γαλαξία, που στην Ισημερία έχει φτάσει στον ορίζοντα, λίγο πριν την ανατολή του Ήλιου. Τότε τον Γαλαξία θα τον έβλεπαν συχνά στο ίδιο σημείο να ανεβαίνει προς τα πάνω, με τον αστερισμό του Κύκνου στην κορυφή, ερμηνεύοντάς τον έτσι ως δρόμο, ή ποταμό αναρριχώμενο προς τους ουρανούς...
J.B.: Μια σκάλα, όπως, ας πούμε, η Σκάλα του Ιακώβ...
A.C.: Ακριβώς. Είτε δρόμο, είτε ποταμό, ή όπως είπες σκάλα, σχοινί, χορδή, κλίμα, ή ακόμα και δέντρο, το «Κοσμικό Δέντρο» και αυτό έχει μείνει στην σαμανική παράδοση σ’ όλον τον κόσμο... Οι Σαμάνοι της Σιβηρίας για παράδειγμα έχουν γνώση του Κοσμικού Δέντρου και της αναρρίχησης σ’ αυτό. Όλο αυτό, σχετίζεται είτε με τον Γαλαξία, είτε με την γραμμή του Μεσημβρινού, και το σημείο που τα ενώνει, εκεί που έρχονται μαζί είναι είναι ο αστερισμός του Κύκνου, αυτό όμως συνέβαινε μόνο στην Παλαιολιθική εποχή, 16.000-13.000 π.Χ. Θεωρητικά ύστερα απ’ αυτήν την εποχή οι άνθρωποι θα πρεπε να ‘χουν αγνοήσει τον Κύκνο, να τον έχουν ξεχάσει, αφού τότε το άστρο Βέγκα, από τον αστερισμό της Λύρας, έγινε ο Πολικός Αστέρας. Αλλά για κάποιον λόγο αυτό δεν συνέβει, όπως φαίνεται από τα αρχαιότερα Νεολιθικά μνημεία στη Νότια Τουρκία, το Κουρδιστάν, -το σημείο του αυθεντικού Κήπου της Εδέμ-, που αντικατοπτρίζουν τον αστερισμό του Κύκνου, σαν να έχουν διατηρήσει μια μνήμη ήδη τεσσάρων χιλιάδων χρονών. Και αυτό δεν θέλησαν να το αλλάξουν, ασχέτως αν το Πολικό Άστρο ήταν πλέον ο Βέγκα, με τον ίδιο τρόπο που κι εμείς σήμερα ακολουθούμε μια συγκεκριμένη σειρά στον Ζωδιακό Κύκλο, ...την ιδέα που έχουμε πως ο Κύκλος αρχίζει με τον Κριό (Aries) την άνοιξη, που είναι εντελώς ετεροχρονισμένη. Άραγε, γιατί;... Γιατί δεν έχουμε αλλάξει; Είναι απλά τεμπελιά;... Γιατί τότε επιμένουμε σ’ αυτό;
J.B.: Κάτι μεταξύ παράδοσης και δεισιδαιμονίας, θα έλεγα.
A.C.: Δεισιδαιμονία. Ναι, ίσως. Αυτό είναι μια πολύ καλή πρόταση. Πως, αν αυτά άλλαζαν, τότε θα επικρατούσε στο Σύμπαν, χάος...
Κάπως έτσι λοιπόν πρέπει να αναζητήσουμε απαντήσεις στην Παλαιολιθική εποχή, για το τί γινόταν τον καιρό που το άστρο του Κύκνου ήταν ο Πολικός Αστέρας. Και η απάντηση έρχεται από την μεγάλη έκρηξη ενδιαφέροντος στην τέχνη της σπηλαιογραφίας, με συμβολισμούς και παραστάσεις του Κύκνου στους τοίχους, που συνεχίστηκε για τρεις με τέσσερεις χιλιάδες χρόνια...
(A.C.:) ...Φυσικά αναρωτήθηκα σε τί μπορεί να οφειλόταν αυτό το βαθύ ενδιαφέρον στον αστερισμό, που έκανε τον Κύκνο τόσο σημαντικό. Ανακάλυψα λοιπόν, πως την δεκαετία του ’80, ενώ διενεργούνταν κάποια πειράματα με μοριακούς επιταχυντές, ανιχνευτές σωματιδίων εντόπισαν μια άγνωστη κοσμική ακτινοβολία που ερχόταν από ένα συγκεκριμένο σημείο, ένα δυαδικό σύστημα άστρων που ονομάζεται Cygnus X-3, του οποίου το κύριο άστρο είναι ένα άστρο νετρονίων, ή μια μαύρη τρύπα, που έχει μια ακτίνα σωματιδίων που διατηρούνται μαζί από μαγνητικές δυνάμεις, στραμμένη κατευθείαν... στη Γη... Είναι μέσα στο Γαλαξία, το μόνο σημείο απ’ όπου μια ακτίνα στοχεύει κατευθείαν την Γη, τόσο ισχυρή που στελνει τα σωματίδια με ταχύτητα του φωτός προς τα εδώ και που μάλιστα διαπερνούν την επιφάνεια του πλανήτη και φτάνουν σε διακόσια-τριακόσια μέτρα βάθος, προτού διασπαστούν σε άλλου είδους σωματίδια και έτσι γίνονται αντιληπτά από ανιχνευτές σε τέτοια βάθη κάτω απ’ τη γη.
Ο λόγος που αυτά τα πειράματα γίνονται υπογείως είναι επειδή προσπαθούν να πετύχουν συνθήκες που να μην επηρεάζονται από κοσμικές ακτινοβολίες, αλλά αυτά τα σωματίδια είναι τόσο ισχυρά που ανιχνεύονται. Αυτά λοιπόν τα σωματίδια εμφανίζουν πολύ έντονη αλληλεπίδραση με τα σώματα που συναντούν, δεν είναι όπως τα νετρίνο που περνούν μέσα απ’ τη γη και μέσα από εμάς συνεχώς, χωρίς να δημιουργείται κάποιο πρόβλημα. Τα σωματίδια αυτά είναι πιο ενεργητικά, προκαλούν αποτελέσματα και αυτό σημαίνει ότι, περνώντας για παράδειγμα από το ανθρώπινο σώμα, θα μπορούσαν να επιδράσουν στο ανθρώπινο dna και να το αλλάξουν ή ακόμα και να το διαγράψουν!...
Οι πιθανότητες λοιπόν είναι πως θα μπορούσαν να αλλάξουν την ανθρώπινη συμπεριφορά, ή με την παρατεταμένη έκθεση του ανθρώπου σ’ αυτήν την ακτινοβολία, που έχει μια συγκεκριμένη υπογραφή, ένα αποτύπωμα, που είναι η ακριβής περίοδος τροχιάς του Cygnus X-3, θα μπορούσαν να επηρεάσουν την εξέλιξη, κάτι που φυσικά θα είχε σχέση και με το πόσο κοντά θα βρισκόταν το συγκεκριμένο αστρικό σύστημα, ή γενικότερα ο Αστερισμός του Κύκνου. Αυτό λοιπόν με κάνει να πιστεύω πως τότε, εκείνη την εποχή, οι άνθρωποι μέσα από την παρατήρηση και την διαισθητική αντίληψη που είχαν βρισκόμενοι σε σπήλαια μέσα στη γη, συνειδητοποίησαν πως κάτι ιδαίτερο συνέβαινε με τον συγκεκριμένο αστερισμό.
J.B.: Δηλαδή πιστεύεις πως οι άνθρωποι έλαβαν αυτήν την πληροφορία μέσα από έναν «οραματικό» τρόπο αντίληψης;
A.C.: Ακριβώς. Παρακολούθησες νομίζω και τη διάλεξη του Hancock, με κάποιον αντίστοιχο τρόπο, λοιπόν. Αυτό είναι κάτι που αναπτύσσεται στο βιβλίο, αν και δεν είχα την ευκαιρία να μιλήσω γι’ αυτό χθες. Σχεδόν σίγουρα προκάλεσε σαμανικές εμπειρίες με τις οποίες επιτεύχθηκε μια ανώτερη κατάσταση συνειδητότητας, μέσα από την οποία αντιλαμβάνονταν την ύπαρξη αυτού που ονομάζουμε «Κοσμική Συνείδηση», την ύπαρξη του Σύμπαντος και την επικοινωνία με αυτό που θα εκλάμβαναν ως κοσμικές οντότητες...
J.B.: Επομένως θεωρείς πως η Σαμανική παράδοση ξεκίνησε το νωρίτερο γύρω, στο 15.000 π.Χ;
A.C.: Προφανώς πολύ παλαιότερα, αλλά αυτό που πιστεύω είναι πως εκείνη την περίοδο τα πράγματα επιταχύνθηκαν. Όταν το Πολικό Άστρο ανήκε στον Κύκνο, θα ήταν πολύ πιο εστιασμένοι σ’ αυτόν τον αστερισμό. Παράλληλα, την ίδια περίοδο και για τρεις χιλιάδες χρόνια, όπως αποδεικνύεται από μελέτες στους πάγους της Γροιλανδίας και της Ανταρκτικής παρατηρήθηκε μια τεράστια αύξηση της κοσμικής ακτινοβολίας, κάτι που σίγουρα θα είχε πολύ σημαντικό αντίκτυπο στον άνθρωπο.
J.B.: Ύστερα βέβαια ακολούθησε μια εποχή Παγετώνων και ένας αριθμός από Πλημμύρες, σύμφωνα και με τις διάφορες παραδόσεις περί Καταλυσμών. Πιστεύεις λοιπόν πως κάποιες φυλές διέσωσαν αυτές τις σαμανικές παραδόσεις;
A.C.: Ναι και αυτό συνεχίστηκε για χιλιάδες χρόνια. Δες για παράδειγμα τον Χριστιανισμό, με τον σταυρό που αποτελεί το σημαντικότερο σύμβολο, της Σταύρωσης. Όμως η χρήση του σταυρού ως θρησκευτικό σύμβολο, που στην Χριστιανική Παράδοση εμφανίζεται τον 5ο αιώνα μ.Χ υπήρχε πολύ νωρίτερα, η ίδια εικόνα του ανθρώπου στον σταυρό συνδεόταν με τον Ορφέα, που αποτελεί μια προσωποποίηση του αστερισμού του Κύκνου, ο οποίος είναι άλλωστε γνωστός στην Ευρώπη και ως «Σταυρός του Βορρά» (‘Northern Cross’)
(Σημείωση J.B: Σύμφωνα με τον μύθο, ο Ορφέας μεταμορφώθηκε σε Κύκνο μετά το θάνατό του και πήρε τη θέση του στον Ουρανό, δίπλα στη Λύρα του)
J.B.: Μια σκέψη που ήρθε στο μυαλό μου, κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου που αφορά τους «Θεούς»... Αντιλαμβανόμαστε τους Θεούς ως Αστερισμούς, μέρη του συμπαντος, φυτά με παραισθησιογόνες ιδιότητες, τι λοιπόν είναι τελικά οι «Θεοί»; Αν για παράδειγμα εξισώσουμε την έννοια αυτή με την ακτινοβολία από εκείνο τη συγκεκριμένη περιοχή του Κύκνου, νομίζω πως τελικά φτάνουμε για μια ακόμη φορά να επαληθεύουμε την άποψη πως «Θεός» είναι αυτό που φοβόμαστε περισσότερο...
A.C.: Οι «θεότητες» ουσιατικά αποτελούν προσωποποιήσεις από κάθε τι που αντιλαμβανόμαστε να διαθέτει δική του ευφυία, είτε πρόκειται για την Φύση, είτε για τον Ήλιο και το Φεγγάρι, τον Άνεμο, ή κάποιο Ηφαίστειο. Αλλά ο «Υπέρτατος Θεός», ο Δημιουργός του Συμπαντος, ή, η «Κοσμική Μητέρα», που γεννάει τον Ήλιο και τους υπόλοιπους θεούς, νομίζω πως περισσότερο γίνονται αντιληπτοί ως τα άστρα του Γαλαξία (φανερή προσωποποίηση της Μητρικής θεότητας, από τη σχέση με το γάλα). Όσον αφορά δε συγκεκριμένα τον Αστερισμό του Κύκνου, έχει γίνει πολλές φορές, και σε διάφορες παραδόσεις αυτός ο συσχετισμός. Όπως για παράδειγμα στον Ισλαμισμό... Ο Αλλάχ που αρχικά παριστάνονταν με το είδωλο ενός πουλιού στην Μέκκα, ένα περιστέρι που βρισκόταν πάνω σ’ έναν στύλο, μια ακόμα απόδοση του Κοσμικού Πουλιού, ενώ κάτι αντίστοιχο ισχύει και στους Γιεζίντι, της Αγγελολατρικής θρησκείας στο Βόρειο Ιράν, που επίσης είχαν ένα ουράνιο στύλο, με το Κοσμικό Πουλί στην κορυφή...
J.B.: Μια που η συζήτηση έφτασε στους Γιεζίντι, πηγαίνοντας πίσω στο ‘From the Ashes of Angels’, ένα εξαιρετικό βιβλίο, όπου ουσιαστικά κι εκεί εξετάζεται η παγκόσμια «πτηνο-λατρευτική» παράδοση της ανθρωπότητας, πως συνδυάζεται αλήθεια η Αγγελική μυθολογία με το θέμα της παρούσας μελέτης σου;
A.C.: Τα Νεολιθικά μνημεία της Τουρκίας, κατασκευάστηκαν από μια ιερατική ελίτ, μια σαμανική φυλή, που αντιστοιχεί στους «Φύλακες» (Watchers) του Βιβλίου του Ενώχ. Ήταν εκείνοι που κατείχαν τη γνώση, και έδωσαν την τεχνολογία στους ανθρώπους. Πιστεύω πως πρόκειται για μια φυλή που είχε υποστεί μετάλλαξη που ίσως είχε να κάνει με την παρατεταμένη παρουσία τους μέσα στη γη, και την αντίληψη της επίδρασης του Κύκνου. Και μέσα απ’ αυτούς διασώθηκε η Παράδοση...
Κάπου εκεί έκλεισα το κασσετόφωνο και η φιλική μας συζήτηση συνεχίστηκε πιο προσωπικά, σε μονοπάτια που ξέρω πως μας απασχολούν και τους δύο ιδιαιτέρως, όπως για παράδειγμα στο θέμα της «Σκιάς», που όπως μου αποκάλυψε, διερευνά εδώ και χρόνια μαζί με τον στενό του φίλο, Carl McCoy (Fields of the Nephilim). Ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες οι απόψεις που ανταλλάχθηκαν. Αυτά όμως, όπως είπα και νωρίτερα, θα τα πούμε κάποια άλλη στιγμή...
Αργότερα, καταγράφοντας το παραπάνω απόσπασμα του διαλόγου στο χαρτί, προβληματίστηκα αρκετά με την νέα αυτή θεωρία και έκανα μια μικρή σχετική έρευνα...
Το άστρο Deneb («ουρά», στη γλώσσα των Αράβων, που έβλεπαν στον Αστερισμό, μια «Κότα»), ή Alpha Cygni, είναι ένας υπερ-γίγαντας που συγκαταλέγεται στα είκοσι φωτεινότερα άστρα του ουράνιου θόλου και η παρουσία του ασφαλώς θα ήταν ακόμα πιο επιβλητική, όταν στον ουράνιο θόλο είχε τη θέση του Πολικού Αστέρα.
Αλλά είναι πολύ δύσκολο να συλλάβει κανείς σήμερα την σημασία που είχαν τα άστρα για τους ανθρώπους της Παλαιολιθικής και της Νεολιθικής εποχής. Η γοητεία που ασκεί πάνω μας ο έναστρος ουρανός σ’ ένα μέρος χωρίς φώτα τη νύχτα είναι απλά μια αμυδρή γεύση αυτής της μαγείας, όμως είναι τόσο λίγες οι φορές που καταφέρνουμε να βρεθούμε σ’ ένα ερημικό μέρος, μακριά από τα ίχνη του πολιτισμού, -και συνήθως σε περιόδους διακοπών, που γενικότερα αποτελούν μια μικρή παρένθεση στην ατομική μας πραγματικότητα-, που η αίσθηση που μας μένει είναι περισσότερο ονειρική, ή φανταστική... Αντίθετα, εκείνες τις εποχές, οι άνθρωποι αντίκρυζαν αυτήν την εικόνα σε όλη τους τη ζωή, κάθε νύχτα. Έτσι, παρόλο που δεν είχαν τα οπτικά μέσα που διαθέτουμε σήμερα, γνώριζαν καλά τον νυχτερινό ουρανό, ίσως μάλιστα να τον διδάσκονταν από παιδιά, μαζί με την τέχνη του κυνηγιού. Τότε ο χρόνος δεν καθοριζόταν από την πορεία των δεικτών του ρολογιού, ή του ημερολογίου, αλλά από τη θέση των άστρων, που, ακόμα και προτού αρχίσει η καλλιέργεια της γης, υποδείκνυαν πληροφορίες ζωτικής σημασίας, προειδοποιώντας για την επερχόμενη αλλαγή του καιρού, προετοιμάζοντας για εποχιακές μεταναστεύσεις των κοπαδιών, που αποτελούσαν την βασική πηγή τροφής του ανθρώπου, ή ακόμα βοηθώντας στον προσανατολισμό, όταν οι κυνηγοί αναγκάζονταν να απομακρυνθούν από την ομάδα, στις πιο μακρινές τους περιηγήσεις. Αν σήμερα γνωρίζουμε πολύ περισσότερα σχετικά με τη δομή του σύμπαντος, τη μορφή των άστρων και των πλανητών και τους κανόνες που το διέπουν, τότε, σ’ εκείνες τις μακρινές και πρωτόγονες εποχές, η σχέση του ανθρώπου με τ’ άστρα ήταν πολύ πιο άμεση και ισχυρή, κάτι που είναι φανερό ακόμα κι από τις «απλοϊκές» αντιλήψεις των αρχαίων λαών, που θεωρούσαν το ουράνιο στερέωμα ως προέκταση της Γης. Η σχέση αυτή είχε σίγουρα σημαντικό αντίκτυπο στην κοσμική αντίληψη και γενικότερα στη ζωή του ανθρώπου, και έγινε αφορμή για τη γέννηση μύθων, θρύλων και παραδόσεων, πολλές από τις οποίες κατάφεραν να διασωθούν και να επιζήσουν μέχρι σήμερα. Η παράδοση για παράδειγμα που παρομοιάζει τον Γαλαξία με δρόμο, ή ποταμό, που συνδέει έτσι τη Γη με τον ουράνιο θόλο, είναι παγκόσμια. Στην Ανατολική Κίνα ήταν ο «Ασημένιος Ποταμός» του Ουρανού, στην Ινδία, o Akashaganga, ο Γάγγης του Ουρανού, για τους Σουηδούς είναι ακόμα ο Χειμερινός Δρόμος (‘Vintergatan’), ενώ στη Φινλανδική Μυθολογία, ήταν το «μονοπάτι των πουλιών» (‘Linnunrata’). Πολύ αργότερα, οι επιστήμονες θα ανακάλυπταν πως αυτός ο τίτλος, εκτός των άλλων, έχει και επιστημονική βάση, καθώς τα μεταναστευτικά πουλιά χρησιμοποιούν αυτό το «μονοπάτι» για τον προσανατολισμό τους, όταν κατεβαίνουν τον χειμώνα προς τις πιο ζεστές χώρες, στα νότια...
Αλλά είναι πολύ δύσκολο να συλλάβει κανείς σήμερα την σημασία που είχαν τα άστρα για τους ανθρώπους της Παλαιολιθικής και της Νεολιθικής εποχής. Η γοητεία που ασκεί πάνω μας ο έναστρος ουρανός σ’ ένα μέρος χωρίς φώτα τη νύχτα είναι απλά μια αμυδρή γεύση αυτής της μαγείας, όμως είναι τόσο λίγες οι φορές που καταφέρνουμε να βρεθούμε σ’ ένα ερημικό μέρος, μακριά από τα ίχνη του πολιτισμού, -και συνήθως σε περιόδους διακοπών, που γενικότερα αποτελούν μια μικρή παρένθεση στην ατομική μας πραγματικότητα-, που η αίσθηση που μας μένει είναι περισσότερο ονειρική, ή φανταστική... Αντίθετα, εκείνες τις εποχές, οι άνθρωποι αντίκρυζαν αυτήν την εικόνα σε όλη τους τη ζωή, κάθε νύχτα. Έτσι, παρόλο που δεν είχαν τα οπτικά μέσα που διαθέτουμε σήμερα, γνώριζαν καλά τον νυχτερινό ουρανό, ίσως μάλιστα να τον διδάσκονταν από παιδιά, μαζί με την τέχνη του κυνηγιού. Τότε ο χρόνος δεν καθοριζόταν από την πορεία των δεικτών του ρολογιού, ή του ημερολογίου, αλλά από τη θέση των άστρων, που, ακόμα και προτού αρχίσει η καλλιέργεια της γης, υποδείκνυαν πληροφορίες ζωτικής σημασίας, προειδοποιώντας για την επερχόμενη αλλαγή του καιρού, προετοιμάζοντας για εποχιακές μεταναστεύσεις των κοπαδιών, που αποτελούσαν την βασική πηγή τροφής του ανθρώπου, ή ακόμα βοηθώντας στον προσανατολισμό, όταν οι κυνηγοί αναγκάζονταν να απομακρυνθούν από την ομάδα, στις πιο μακρινές τους περιηγήσεις. Αν σήμερα γνωρίζουμε πολύ περισσότερα σχετικά με τη δομή του σύμπαντος, τη μορφή των άστρων και των πλανητών και τους κανόνες που το διέπουν, τότε, σ’ εκείνες τις μακρινές και πρωτόγονες εποχές, η σχέση του ανθρώπου με τ’ άστρα ήταν πολύ πιο άμεση και ισχυρή, κάτι που είναι φανερό ακόμα κι από τις «απλοϊκές» αντιλήψεις των αρχαίων λαών, που θεωρούσαν το ουράνιο στερέωμα ως προέκταση της Γης. Η σχέση αυτή είχε σίγουρα σημαντικό αντίκτυπο στην κοσμική αντίληψη και γενικότερα στη ζωή του ανθρώπου, και έγινε αφορμή για τη γέννηση μύθων, θρύλων και παραδόσεων, πολλές από τις οποίες κατάφεραν να διασωθούν και να επιζήσουν μέχρι σήμερα. Η παράδοση για παράδειγμα που παρομοιάζει τον Γαλαξία με δρόμο, ή ποταμό, που συνδέει έτσι τη Γη με τον ουράνιο θόλο, είναι παγκόσμια. Στην Ανατολική Κίνα ήταν ο «Ασημένιος Ποταμός» του Ουρανού, στην Ινδία, o Akashaganga, ο Γάγγης του Ουρανού, για τους Σουηδούς είναι ακόμα ο Χειμερινός Δρόμος (‘Vintergatan’), ενώ στη Φινλανδική Μυθολογία, ήταν το «μονοπάτι των πουλιών» (‘Linnunrata’). Πολύ αργότερα, οι επιστήμονες θα ανακάλυπταν πως αυτός ο τίτλος, εκτός των άλλων, έχει και επιστημονική βάση, καθώς τα μεταναστευτικά πουλιά χρησιμοποιούν αυτό το «μονοπάτι» για τον προσανατολισμό τους, όταν κατεβαίνουν τον χειμώνα προς τις πιο ζεστές χώρες, στα νότια...
Η Παράδοση, που μέχρι τουλάχιστον την εποχή των παππούδων και των γιαγιάδων μας, αποτελούσε ένα σημαντικό κομμάτι της πραγματικότητάς τους, τις περισσότερες φορές, δεν είναι παρά μια θύμηση αρχαίων μυθολογιών, γεφυρώνοντας έτσι εποχές που απέχουν μεταξύ τους περισσότερα από πέντε χιλάδες χρόνια. Τόσο δηλαδή μπορούμε να γυρίσουμε πίσω στο χρόνο για να επαληθεύσουμε τις πηγές, γιατί απλά τότε ξεκινούν τα γραπτά ευρήματα. Όμως οι παραδόσεις μεταφέρονται από γενειά σε γενειά, κυρίως με τον προφορικό λόγο, (κάποιοι λαοί μάλιστα, όπως οι Κέλτες, δεν χρειάστηκε να καταγράψουν ποτέ τις παραδόσεις και την μυθολογία τους), θα πρέπει λοιπόν να θεωρείται βέβαιο, πως κι εκείνοι ακόμα οι πρώτοι μύθοι των Σουμερίων, ή των Αιγυπτίων, πηγάζουν από αρχαιότερες προφορικές παραδόσεις, κατά πολύ προγενέστερες της ανακάλυψης της γραφής. Στοιχεία από αρχαιολογικά ευρήματα λατρευτικών χώρων ηλικίας μεγαλύτερης των έντεκα χιλιάδων χρόνων (όπως στο Göbekli Tepe, στη Νοτιο-ανατολική Τουρκία), δείχνουν πως αυτά που οι παραδόσεις σ’ ολον τον κόσμο θυμόντουσαν μέχρι τον περασμένο αιώνα, (μέχρι δηλαδή ο σκεπτικισμός, που έχει ύπουλα φωλιάσει μέσα στο σύγχρονο ορθολογιστικό πνεύμα, να στραφεί εναντίον τους), μπορεί να προέρχονται από ένα πολύ μακρινό παρελθόν, πιθανότατα αρχαιότερο ακόμα κι απ’ την τελευταία εποχή των Παγετώνων. Δεν θεωρώ καθόλου απίθανο λοιπόν, ορισμένες σημαντικές παγκόσμιες παραδόσεις, να θυμούνται την εποχή που ο Πολικός Αστέρας ανήκε στον αστερισμό του Κύκνου. Και εκεί φυσικά έρχεται το εύλογο ερώτημα, πότε ακριβώς και με ποιόν τρόπο γεννήθηκαν αυτές οι παραδόσεις.
Ο Collins απαντάει πως καθοριστικό ρόλο έπαιξε η ακτινοβολία του Cygnus X-3. Και η άποψή του αυτή, σε ένα σημαντικό βαθμό, στηρίζεται στη μελέτη μιας ειδικής βιβλιογραφίας δύο σελίδων από συγγράμματα που αφορούν αποκλειστικά το συγκεκριμένο αστρικό σύστημα. (Για μια πιο επιστημονική μορφή της σύνοψης της θεωρίας του Collins σχετικά με τον Cygnus X-3, επισκεφτείτε το σχετικό link από την ιστοσελίδα του συγγραφέα, http://www.andrewcollins.com/page/articles/thecygnusmystery.htm).
Αν μια απόλυτα σαφής χάραξη των γραμμών που οδηγούν στις αρχικές ρίζες των παραδόσεων μοιάζει σχεδόν αδύνατη, εξαιτίας των χιλιάδων παρεμβαλλόμενων χρόνων, με αποτέλεσμα μερικές φορές να χρειάζεται και η βοήθεια της φαντασίας και της λογικής, ώστε να πάρουν ξεκάθαρο σχήμα και μορφή οι δικεκομμένες παύλες, η επίδραση που μπορεί να είχε -ή να έχει- μια κοσμική ακτνοβολία, στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, είναι ένα θέμα στο οποίο ενδεχομένως στα επόμενα χρόνια, οι επιστήμες να καταφέρουν να μας διαφωτίσουν. Η άποψη αυτή άλλωστε στο παρελθόν έχει προταθεί κι από γνωστούς επιστήμονες, όπως ο Carl Sagan (‘The Cosmic Connection’, ‘The Dragons of Eden’), ενώ σε κάποια επιστημονικά κέντρα (όπως στο Meinen Institute, Las Vegas) εξακολουθεί να διερευνάται και σήμερα, ως μια πολύ σοβαρή πιθανότητα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου